Sanarwar da Shugaban Nijeriya Muhammadu Buhari ya yi kan cewa, ya amince da ware Naira biliyan 13.3, don fara aikin ‘yan sanda na al’umma a cikin jihohi 36 na ƙasar da Babban Birnin Tarayya Abuja yana nuna jajircewar shugaban wajen tabbatar da cewa, ya yi duk abin da ya yi alƙawarin zai aiwatar kafin ya bar gadon mulki.
Shugaba Buhari ya bayyana hakan ne a ranar Litinin a Abuja a wani taron bita na kwanaki biyu na duba ayyukan Ministoci wanda aka shirya don tantance ci gaban da aka samu don cimma muhimman abubuwan da gwamnatinsa ta sa a gaba, inda gwamnatin tarayya ke shirin fara qera makamai na cikin gida ga sojoji don gujewa dogaro da ƙasashen waje.
Shugaban ya kuma yi amfani da wannan dama wajen bayyana cewa, wannan shi ne karo na uku tun bayan wa’adin mulkinsa na biyu, inda aka haskaka wasu manyan nasarorin gwamnatin tarayya cikin shekaru biyu da suka gabata.
Ya kuma lissafa nasarorin gwamnatinsa ta samu a fannonin ababen more rayuwa, sufuri, tattalin arziki, samar da wutar lantarki da masana’antar man fetur, da sauran su.
Buhari ya ce, amincewa don fara aikin ‘yan sanda na al’umma da ƙera makamai na cikin gida, na cikin matakan ƙarfafa ƙoƙarin inganta tsaro a duk faɗin ƙasar.
Ya ƙara da cewa, ana aiwatar da ƙera makamai na cikin gida a ƙarƙashin Kamfanin Masana’antu na Tsaro na Nijeriya (DICON), sashin soja da ke da alhakin kera makamai.
Akan sauran ƙoƙarin ƙarfafa tsaron ƙasa, shugaban ya ce, abin farin ciki ne ganin yadda Nijeriya ta karɓi jiragen sama samfurin ‘A-29 Super Tucano’ guda shida. Ya ce, ana amfani da jiragen wajen horarwa, sa ido da kai hari ga ‘yan ta’adda.
Buhari ya ci gaba da cewa, “A wani ɓangare na ƙoƙarin ƙarfafa tsaron ƙasarmu, mun ƙara zuba jari kan makamai da sauran kayan aikin da ake buƙata, da kuma faɗaɗa Cibiyar Umarni da Kulawa ta Ƙasa zuwa jihohi 19 na tarayya, kuma an kafa Asusun Amintattu na ‘Yan Sanda na Nijeriya, wanda zai inganta ingantattun kuɗaɗe ga rundunar ‘yan sandan Nijeriya.
“Mun kuma amince da jimlar Naira biliyan 13.3 don fara shirin ‘Yan Sanda na al’umma a duk faɗin ƙasar, a matsayin wani ɓangare na matakan da aka ɗauka don ƙarfafa ƙoƙari da nufin inganta tsaro a duk faɗin ƙasar.”
Dangane da ɓangaren wutar lantarki, shugaban ya ce, aiwatar da manufar ‘Willing Buyer-Willing Seller’ ya buɗe damar samun ƙarin wutar lantarki ga gidaje da masana’antu marasa ƙarfi. Ya bayyana fatan cewa aiwatar da muhimman ayyuka ta hanyar Shirin Gyarawa da faɗaɗawa zai haifar da cimma burin ƙasa na inganta samar da wutar lantarki nan da shekarar 2025.
Dangane da Dokar Masana’antar Man Fetur da aka rattabawa hannu a ranar 16 ga Agusta, shugaban ya sake nanata umarninsa ga kwamitin aiwatarwa don kammala duk hanyoyin aiwatar da dokar cikin nasara cikin watanni 12.
Shugaban ya ƙara bayyana cewa, ya amince da faɗaɗa rijistar Jama’a ta Ƙasa (NSP) da ƙarin gidaje miliyan ɗaya don ƙarfafa wa matasa da sauran aungiyoyi masu rauni a ƙasar nan.
NSP ita ce cibiyar tattara bayanai don aiwatar da shirin Canja Kuɗi na Yanayi.
Ya gargaɗi dukan ministoci da sakatarori na dindindin da su ɗauki duk wani lamari da ya shafi aiwatar da ayyukan da aka ba su don cimma manyan manufofin gwamnati. Shugaban ya kammala jawabinsa a lokacin buɗe taron tare da ƙaddamar da tsarin gudanar da ayyuka na fifiko na shugaban ƙasa.
Ya yi bayanin cewa, Tsarin Gudanar da Ayyuka, wanda ke aiki tun daga watan Janairun wannan shekarar, ya ba shi damar bin diddigin ayyuka cikin ainihin lokaci tare da bayanan rayuwa.
“A cikin ci gaba da muke don tabbatar da riƙon amana, mun haɗa Tsarin Gudanar da Ayyuka a cikin ayyukan Sashin Kula da Bayarwa na Tsakiya don sauƙaƙe bin diddigin Ministocin ta hanyar lamuran fannoni tara na fifikon wannan gwamnatin.”
Dangane da tattalin arziki, Shugaba Buhari ya ce, ƙasar ta shaida ci gaba sau uku a jere, bayan da aka samu hauhawar ci gaba a kashi na biyu da na uku na shekarar 2020.
Dangane da muhimmancin kawo ci gaba na wannan shekarar, shugaban ya ce, riƙa zama don sauraron jimillar kimar ayyukan wannan gwamnatin cikin shekaru biyu da suka gabata.
Shugaban ya ce, zai shiga tattaunawa kan mafi kyawun dabaru da dabarun aiwatar da tsare-tsare da ayyukan da za su iya bambanta tattalin arzikin sosai daga dogaro da kuɗaɗen mai, tare da ci gaba da ci gaban tattalin arzikin da ake ciki a halin yanzu.
Abin lura ne cewa muhawara kan dacewa ko akasin haka na ɗaukar manufar ‘yan sanda na al’umma ko ‘yan sandan jihohi don Nijeriya ta kasance kan gaba wajen ƙoƙarin samar da tsaro ga al’umma. Masu ba da shawara kan aikin ‘yan sanda na al’umma, in ba haka ba da ake kira ‘yan sintiri, suna da ra’ayin cewa ita ce hanya mafi dacewa don bincika hauhawar rashin tsaro, musamman rikicin Boko Haram, fashi da makami, garkuwa da mutane da sauran laifuka, a duk faɗin ƙasar.
Don haka, Shugaba Buhari ya sha alwashi a kwanan nan cewa ba zai bar mulki a 2023 a matsayin shugaban ƙasar da ya gaza ba wajen aiwatar da manufar aikin ‘yan sanda na al’umma. Muna da ra’ayin cewa aikin ‘yan sanda na al’umma maimakon ‘yan sanda na jihohi zai yi nisa wajen cimma ɗaya daga cikin ginshiƙan da aka ɗora gwamnatin Buhari a kai na yaƙi da rashin tsaro.
Har ila yau, aikin ‘yan sanda na al’umma zai taimaka ta hanyar faɗaɗawa wajen cimma sauran manufofin gwamnatin, waɗanda su ne yaƙi da cin hanci da raya tattalin arziki.