Daga SANI AHMAD GIWA a Abuja
Hedikwatar Tsaron Nijeriya ta ci alwashin cewa, ba za ta gajiya ba har sai an kama waxanda suka kashe sojoji 17 a Okuama da ke jihar Delta tare da gurfanar da su a gaban shari’a bisa ga dokar Nijeriya.
Daraktan yaɗa labarai na tsaro, Manjo Janar Edward Buba ne ya bayyana haka a lokacin da yake yi wa manema labarai qarin haske kan ayyukan soji da ke gudana a sassan ƙasar nan a Abuja, babban birnin Nijeriya.
Janar Buba ya ce “an saki sunayen mutane takwas da ake nema ruwa a jallo ciki har da wata mata”.
Don haka ya zama wajibi a bayyana cewa ‘yan ƙasa su ne sahun farko na hazaka, kuma wajibi ne su tashi tsaye don girmama al’ummarsu.
Ya nanata cewa, kada ‘yan Nijeriya su taɓa bari lamarin da ya faru a jihar Delta wanda ya kai ga kashe sojoji 17 da aka binne a ranar 27 ga Maris 2024 ya sake faruwa.
A cewarsa, kafin wannan mumunan lamarin, sojoji sun gina wasu ayyuka na jama’a a jihar Delta a matsayin alamar fatan alheri.
Misali, gina Multipurpose Hall and Borehole Projects a ƙaramar hukumar Patani da kuma aikin wayar da kan jama’a a unguwar Aladja dake ƙaramar hukumar Udu duk a jihar Delta, da dai sauransu.
Ba sai an ambata ba, dole ne dattawa da shugabannin al’umma su fallasa waɗannan mutanen da ake nema.
Ya ƙara da cewa rundunar sojin ƙasar ta duƙufa wajen ganin ta ci gaba da samun nasarar gudanar da ayyukansu kamar yadda aka nuna ta hanyar ceto mutane 16 da 137 da aka yi garkuwa da su a jihohin Sakkwato da Kaduna.
“Ceto waɗannan waɗanda aka yi garkuwa da su na nuni ne da samun kyakkyawar fahimtar yanayin abubuwan da muke fama da su da kuma magance matsalar ta hanyar da ta fi dacewa,” in ji shi.
A cewarsa, an gudanar da aikin ceton ne bisa haɗin gwiwa tsakanin sojoji da ke aiki da ƙananan hukumomi da hukumomin gwamnati a faɗin ƙasar, ta hanyar haɗin gwiwa.
Ya ƙara da cewa nasarar da aka samu ya nuna jajircewar rundunar soji wajen tabbatar da tsaro da kare ‘yan ƙasa daga cutarwa da ayyukan ta’addanci.
Ya ce “matsi na ayyukan soji ya haifar da matuƙar damuwa ga ‘yan ta’adda da yara”.
Idan aka yi la’akari da halin da ake ciki, layin da sojojin ke sha’awa shi ne yaran, matakin damuwa da yaran suka haifar ya isa sojojin su yi amfani da su wajen ceto su.
A halin da ake ciki, a cewarsa, a cikin makon da ake nazari, sojoji sun kashe mutane 212 tare da kama mutane 252.
Daraktan ya ce sojojin sun kuma kama wasu mutane 29 da suka aikata laifin satar mai tare da ceto mutane 244 da aka yi garkuwa da su.
Ya kuma yi nuni da cewa a yankin Kudu maso Kudu na ƙasar nan, sojoji sun musanta satar man da aka yi kiyasin ya kai Naira miliyan 150 da bakwai da dubu sha biyar da ɗari biyu da sittin (N1,050,715,260.00).
Sojoji a yankin Neja Delta sun gano tare da lalata ramuka 102, jiragen ruwa 41, tankunan ajiya 36 da motoci 8. Sauran kayayyakin da aka ƙwato sun haɗa da tanda 39 na dafa abinci, injinan fanfo 6 da kuma wuraren tace haramtattun wurare 61. Sojojin sun kwato lita 944,700 na ɗanyen mai da aka sace, lita 171,060 na AGO da aka tace ba bisa ƙa’ida ba da kuma lita 1,500 na DPK.
Sojojin da aka kashe sun bar masu juna-biyu da marayu 21:
Shugaban Hafsan Sojin Ƙasa, Laftanar Janar Taoreed Lagbaja, a ranar Laraba ya bayyana cewa sojojin Nijeriya 17 da aka kashe a Jihar Delta a ranar 14 ga Maris, 2024, sun bar zawarawa 10 daga cikinsu akwai mata masu juna biyu 3 da kuma marayu 21.
Wannan dai na zuwa ne a daidai lokacin da shugaban ƙasa, Bola Tinubu, wanda shi ne babban baƙo na musamman a wajen bikin binne gawarwakin da aka yi a maƙabartar sojoji, ya bayyana cewa za a ba wa jami’an da suka rasu lambar yabo ta ƙasa.
Da yake magana cikin wata murya mai cike da alhini inda ake binne jami’an sojin da aka kashe, Lagbaja ya bayyana cewa matan 3 na da nuna biyu wata 4 da 5 da 8.
Lagbaja ya ce, “Manyan baƙi, mata da maza, kisan Okuama ya ƙara wa sojojin Nijeriya kulawa da iyalan jaruman Nijeriya – zawarawa 10 (Uku daga cikinsu na da ciki wata 4, 5, da 8), marayu 21, da sauran masu dogaro da mamatan da suka haɗa da iyaye.
“A yayin da nake jajantawa iyalan waɗannan jiga-jigan sojojin, ina tabbatar musu da cewa sojojin Nijeriya da mutanen ƙasar nan nagari ba za su bar su cikin su kaɗai ba. Za mu yi iya ƙoƙarinmu don tallafa musu da kuma adana abubuwan tunawa da waɗanda suka rasu.”
Ya kuma qara da cewa rundunar ba za ta karaya da lamarin ba, yana mai cewa za a gurfanar da waɗanda suka aikata laifin.
Ya qara da cewa, “Ina mai tabbatar wa shugaban ƙasa da ɗaukacin ’yan Nijeriya cewa, sojojin Nijeriya sun ci gaba da jajircewa wajen gudanar da ayyukan da Kundin Tsarin Mulkin ƙasar ya ɗora musu, kuma ba za su yi ƙasa a gwiwa ba da koma baya irin na al’ummar Okuama.
“Kamar yadda maigirma shugaban kasa kuma babban kwamandan sojojin mu ya ba da umarni, rundunar sojojin Nijeriya tare da taimakon ‘yan uwanta da sauran jami’an tsaro sun duƙufa wajen ganin an gurfanar da waɗanda suka aikata kisan Okuama tare da kwato duk wata hidima kayan sirri da aka karbo daga sojojin da aka kashe.
“Rundunar sojin Nijeriya za ta ci gaba da neman hadin kan dukkan ‘yan Nijeriya masu kishin ƙasa, musamman a yankin da abin ya shafa, domin samun nasarar gudanar da ayyukanmu na bincike da murmurewa cikin gaggawa.”
Ana neman mutane takwas ruwa a jallo kan kisan sojoji a Delta:
Rundunar sojin Nijeriya na neman Farfesa Ekpekpo Arthur da wasu mutum shida ruwa a jallo kan zargin alaƙa da kisan dakarunta 17 a Jihar Delta.
A safiyar ranar Alhamis ne dai rundunar sojin ƙasar ta bayyana sunayen wasu mutane 8 da take nema ruwa a jallo kan kisan sojoji 17 a yankin Okuama na Jihar Delta.
Baya ga Farfesa Ekpekpo Arthur, a cikin waɗanda aka bayyana nema ruwa a jallo akwai wata mata, Igoli Ebi da Ruben Baru da Akata Malawa David da Sinclair Oliki da Clement Ikolo da Andaowei Dennis Bakriri da kuma Akevwru Daniel Omotegbono wanda aka fi sani da Amagbem.
Daraktan yaɗa labarai Hedikwatar Tsaro, Manjo-Janar Edward Buba ne ya bayyana hakan a wani taron manema labarai ranar Alhamis Abuja.
Buba ya yi kira ga masu ruwa da tsaki da masu riƙe da sarautar gargajiya a faɗin ƙasar nan musamman na yankin Neja-Delta da su taimaka wa sojoji wurin zaƙulo da kama waɗanda ake nema ruwa a jallo.
A baya dai mun kawo muku yadda aka yi wa sojojin runduna ta 181 Amphibious Batallion da ke Ƙaramar Hukumar Bomadi ta Jihar Delta kwanton ɓauna aka hallaka su akan hanyarsu ta kwantar da tarzoma a ƙauyen Okuoma.
An yi jana’izar jami’an da aka kashe a makabartar sojoji ta ƙasa da ke Abuja ranar Laraba, inda Shugaba Bola Tinubu da wasu manyan jami’an gwamnati suka halarta.